imam maturidi ne demek?

İmam Maturidi, İslam düşünce tarihinde önemli bir yere sahip olan Hanefi-Maturidi itikadi mezhebinin kurucusudur. Tam adı Ebu Mansur Muhammed bin Muhammed bin Mahmud el-Maturidi es-Semerkandi'dir.

• Doğumu ve Yaşamı: Maturidi'nin doğum yeri ve tarihi kesin olarak bilinmemekle birlikte, genellikle 852 (h. 238) yılında Semerkant'ın Maturid köyünde doğduğu kabul edilir. Yaşamının büyük bir bölümünü Semerkant ve çevresinde geçirmiş, ilmi çalışmalarını burada sürdürmüştür. 944 (h. 333) yılında Semerkant'ta vefat etmiştir.
• Eğitimi: Maturidi, Hanefi fıkhı ve kelam ilmi alanlarında dönemin önde gelen alimlerinden dersler almıştır. Hocaları arasında Ebu Bekir Ahmed bin İshak el-Cüzcani ve Nuseyr bin Yahya el-Belhi gibi isimler bulunmaktadır.
• Görüşleri: Maturidi, akıl ve nakil dengesini gözeten bir yaklaşım benimsemiştir. Özellikle itikadi konularda akla büyük önem vermiş, İslam inancını akli delillerle temellendirmeye çalışmıştır.
  • Akıl ve Vahiy: Maturidi'ye göre akıl, Allah'ı bilmek ve temel ahlaki ilkeleri kavramak için bir araçtır. Ancak akıl, vahyin rehberliğine ihtiyaç duyar. Vahiy, aklın yetersiz kaldığı konularda yol gösterir.
  • İrade Hürriyeti: Maturidi, insanın fiillerinde özgür irade sahibi olduğunu savunur. Bu görüşüyle Cebriyye mezhebinin kader anlayışına karşı çıkar. İnsanın sorumluluğu, irade hürriyetine dayanır.
  • Allah'ın Sıfatları: Maturidi, Allah'ın zati ve subuti sıfatları olduğunu kabul eder. Ancak Allah'ın sıfatlarının mahiyetini anlamanın mümkün olmadığını belirtir. Sıfatlar, Allah'ın zatından ayrı düşünülemez.
• Eserleri: Maturidi'nin en önemli eseri, Ehl-i Sünnet itikadını savunan ve Mutezile gibi farklı kelami ekollere eleştiriler yönelttiği "Kitabü't-Tevhid"dir. Diğer eserleri arasında "Te'vilatü'l-Kur'an" (Kur'an tefsiri) ve "Reddü Evaili'l-Edille li'l-Ka'bi" sayılabilir.
• Etkisi: Maturidi'nin görüşleri, özellikle Türkistan, Orta Asya, Hindistan ve Balkanlar'da yaygınlaşmıştır. Hanefi mezhebine mensup olanların büyük bir çoğunluğu, itikadi görüş olarak Maturidiliği benimsemiştir. Maturidi, İslam düşünce tarihinde akılcı ve ılımlı bir yaklaşımın temsilcisi olarak kabul edilir.

Önemli Kavramlar:

• İtikad
• Cebriyye